Nisan 2010 " Yazır Fayı "

S.Ü. Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Jeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yaşar Eren, Konya’da deprem olma riskinin az olduğunu fakat olası bir depreminin büyüklüğünün 6.5 büyüklüğünde olabileceğini söyledi.

Yeryüzünde ender bulunan bir oluşum: ‘Yazır Fayı’

BORA KIZILATEŞLİ

Birinci derece deprem bölgeleri, başta Kuzey Anadolu ve Güneydoğu Anadolu fay kuşakları boyunca

uzanan sahalar ile Ege Bölgesi ve Göller Yöresi’ni kapsıyor. İkinci derece deprem bölgesi;

birinci derece deprem bölgelerinin çevresini kuşatıyor. Trakya’nın kuzeyi, Karadeniz kıyıları İç Anadolu’nun çevresi ile Güneydoğu Anadolu’nun güneyi üçüncü ve dördüncü derece deprem alanlarını oluşturuyor. Tuz Gölü ile Akdeniz kıyısı arasındaki saha da deprem tehlikesinin en az olduğu

beşinci derece deprem bölgesi.

KONYA DA DEPREM RİSKİ TAŞIYOR

Konya yıkıcı depremden etkilenme sıklığı açısından Türkiye’nin en güvenilir yerlerinden

biri. Ancak bu durum Konya'da hiçbir zaman deprem olmayacağı anlamına da gelmiyor. Konya fay

zonu oldukça genç bir fay hattı. Geçmişte jeolojik açıdan büyük depremler üretti. Bu yüzden

bunun tekrarlanması muhtemel. Fakat Konya'daki fay hattı oldukça uzun zamanlarda enerji toplayıp

deprem oluşturan bir fay hattı olduğu için çok korkmaya gerek yok. Konya tarihinde bilinen 4 deprem

var bunlar, 1190, 1205-1225 arası, 1706, ve 1871 yıllarında oldu. Konya'da fay hattının deprem yaratacak enerji toplaması bazen yüzyıllar sürebiliyor. S.Ü. Mühendislik- Mimarlık Fakültesi Jeoloji

Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yaşar Eren, Konya’nın Selçuklu ilçesi Yazır Mahallesi’ndeki Yazır

Fayı üzerinde uzun süren bir araştırma yaptıklarını ifade etti ve yaptığımız görüşmede Yazır Fayı’nı

anlattı.

Yazır Fayı’nı diğer faylardan ayıran özellik nedir?

Yazır Fay Zonu geçmişte olan etkili bir depremle kırık oluşturmuş. Bu oluşan kırıklar da aradan

yüzyıllar geçtikten sonra çeşitli sebeplerden doluyor ve üstü kapanıyor. Fakat yerin dibine doğru

oluşan bu kırıklar üstü kapandığından etrafındaki bölge kazılmadan fark edilmiyor. Yazır

Fayı’ndaki bizim Neptünyen Dayk olarak tabir ettiğimiz eşine az rastlanan coğrafi şekil bu kırık bölgede

bulunan taş ocaklarının yaptığı kazılar sayesinde bulundu.

Yazır Fayı’nın deprem oluşturma riski var mıdır? Eğer bir deprem olursa tahminen kaç şiddetinde olur?

Yazır Fayı geçmişte deprem oluşturmuş bir faydır. Halen de canlı bir fay hattıdır. Bu nedenle her an

deprem oluşturma riski vardır. Şimdiye kadar en yüksek 6.5 büyüklüğünde deprem oluşturmuştur.

Bizim yaptığımız incelemelere göre daha uzun bir süre Konya'da deprem olmayacak. Bu nedenle

tahmini bir deprem şiddeti söylemek zor, fakat şunu söyleyebiliriz ki daha önceki deprem 6.5 şiddetinde olduysa tekrar bu veya buna yakın şiddette deprem olması muhtemeldir.

Konya Fay Zonu ne yönde hareket ediyor? Bu kadar çok fay hattının olmasına karşın niçin

dördüncü dereceden deprem kuşağında?

Fay hatları 3 türlü hareket eder. Bunlardan ilki yatay harekettir biz buna doğru atımlı fay diyoruz.

Marmara Bölgesi’nde olduğu gibi deprem sonucunda bölge fay hattı doğrultusunda paralel olarak

kayar. Bu tür bölgelerde depremin hasar verme riski yüksektir. İkinci harekete ise biz ters fay adını veriyoruz. Ters fayda ise deprem sonucunda bölge yükselir Bitlis-Zağros kenet kuşağında olduğu üzere bunlar da depremin şiddetine göre zararlı olabilir. Konya Fay Zonu ise normal fay

dediğimiz türdendir. Jeolojik hareketten sonra bölge çöküntüye uğrar. Normal fay en az zararlı

olan türdür. Bu nedenle Konya Fay Zonu dördüncü derece deprem kuşağında yer alıyor.

Konya'da rasathane var mı? Ölçümler nasıl yapılıyor?

Konya'da Kandilli Rasathanesi’ne bağlı çalışan Tatköy'de ve Ladik'te 2 tane gözlem istasyonu

bulunuyor. Burada yapılan gözlemler Kandilli Rasathanesi’ne gönderiliyor. Onlar da internet

üzerinden sürekli yayın yapıyor.